Nghệ thuật giao tiếp trên bàn nhậu: Bí quyết xây dựng quan hệ

Trong văn hóa kinh doanh Việt Nam, bàn nhậu không chỉ để tụ họp mà còn là nơi xây dựng quan hệ. Nghệ thuật giao tiếp trên bàn nhậu từ cách nâng ly, chọn chủ đề đến xử lý tình huống khéo léo giúp nhân viên, doanh nhân…ghi điểm trong mắt đối tác và đồng nghiệp.

1.Vì sao bàn nhậu lại là “mặt trận” giao tiếp quan trọng

Bạn có bao giờ ngồi với khách hàng, đối tác, sếp hoặc đồng nghiệp tại một buổi ăn tối, ly bia, rồi thấy mọi thứ…nhẹ nhàng hơn hẳn không? Trong văn hóa doanh nghiệp Việt Nam, bàn nhậu không chỉ là nơi “nhậu vui”, mà còn là sân khấu giao tiếp, nơi khởi đầu và củng cố các mối quan hệ.

• Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, ở Việt Nam, uống rượu, bia trong các buổi gặp gỡ làm ăn là hành vi gắn với “xiết mối quan hệ” hơn là đơn thuần giải trí.

• Theo bản tin văn hóa doanh nghiệp: “Nếu bạn được mời đi ăn tối hoặc uống với sếp/đối tác, đừng từ chối vội” vì chính đây là dịp để “đặt nền móng” cho tin cậy và hợp tác. 

Vậy, giao tiếp trên bàn nhậu nếu làm đúng sẽ giúp bạn:

• Xây dựng lòng tin và cảm giác “hợp tác lâu dài”

• Hiểu rõ hơn văn hóa, tính cách của người đối diện

• Tạo ấn tượng tích cực, nâng vị thế cá nhân và thương hiệu

2. Nền tảng văn hóa cần biết trước khi “xuống bàn”

Hiểu văn hóa “nhậu làm ăn” tại Việt Nam

Theo nghiên cứu, “uống để giao tiếp” có ý nghĩa khá đặc biệt ở Việt Nam: “đối với người Việt, rượu/bia là phương tiện để mở lời, cởi mở hơn, nói được những điều mà lúc tỉnh táo không nói được” đưa ra lý giải cho việc uống trong bữa làm ăn trở nên “chìa khóa”.

Ngoài ra:

• Việc mời ăn, mời uống là hành động thể hiện sự trọng thị, tôn trọng đối tác.

• Văn hóa “mặt mộc”, “giữ mặt” (face-saving) vẫn rất mạnh: nói điều gây mất mặt người khác trên bàn nhậu cực kỳ rủi ro. 

Nắm rõ “luật ngầm” khi ngồi bàn

Trước khi bắt đầu bài nhậu giao tiếp, bạn nên thuộc lòng vài nguyên tắc sau:

• Người mời thường có quyền bắt đầu, châm bia/ly đầu tiên, và nâng chén mở lời.

• Khi nâng ly, nên đứng, nhìn vào người lớn tuổi hoặc người mời, nâng ly bằng cả hai tay nếu nghi thức trang trọng. 

• Khi uống/nhấp ly thì nhớ “chạm ly”, nhìn người bạn chào, nói lời chúc (ví dụ: “Chúc sức khỏe”, “Chúc ta thành công”) tránh cắm cúi uống một mình.

• Trên bàn ăn/nhậu Việt Nam: đừng bắt đầu trước khi người lớn tuổi/quản lý chưa ăn/ăn chào.

Hiểu và thực hành những điều này giúp bạn không bị mất điểm ngay từ “giây đầu” – rất quan trọng với ai làm công tác giao tiếp, quan hệ đối tác.

3. Các kỹ năng giao tiếp trên bàn nhậu cái “ngon” của cuộc chơi

Ở phần này, tôi sẽ phân tích chi tiết những kỹ năng cần có, kèm ví dụ thực tế và cách bạn có thể áp dụng ngay.

Kỹ năng khởi đầu tạo không khí, phá băng

Hãy nhớ: không khí ban đầu quyết định mức độ mở lòng tiếp theo.

• Khi ngồi bàn nhậu với đối tác hoặc sếp, hãy bắt chuyện bằng những chủ đề “an toàn” như: văn hóa ẩm thực, nơi làm việc, sự trải nghiệm mới, địa phương. Ví dụ: “Anh/chị đã đến Hạ Long lần nào chưa? Ở đó có quán seafood mới khá thú vị…”

• Tránh ngay lập tức khai thác công việc, ký hợp đồng bàn nhậu nên là nơi “làm quen”, “xây dựng” trước. Nghiên cứu cho thấy: nhiều giao dịch tại Việt Nam bắt đầu sau khi có vài ly, không phải ngay lập tức trong phòng họp. 

• Chủ động làm chủ ly đầu, lễ nghi đúng mực: Nếu bạn là người mời – hãy mở lời, nói vài câu đích thân, nâng ly, tạo cảm giác bạn đặt giá trị vào cuộc gặp. Nếu bạn là người được mời phải kính trọng, uống trước khi thừa nhận mời lại hoặc đáp lại.

Kỹ năng lắng nghe và phát ngôn tinh tế

Trên bàn nhậu, việc nói đúng lúc và lắng nghe đúng cách là chìa khóa:

• Lắng nghe nhiều hơn là nói: khi đối tác hoặc người lớn tuổi nói, bạn nên gật đầu, mỉm cười, tránh cắt lời. Điều này thể hiện sự tôn trọng.

• Khi phát ngôn, hãy tránh chủ đề nhạy cảm như chính trị, tôn giáo, tình hình tài chính nội bộ đặc biệt nếu bạn mới tiếp xúc.

• Hỏi mở và khởi động câu chuyện: “Anh/chị thấy năm nay thị trường … thế nào?”, “Em nghe bên mình có dự án mới rất thú vị, nếu anh/chị chia sẻ…”

• Khi nói: gắn lời chúc, lời khen, biểu cảm tích cực. Bàn nhậu ít thích người chỉ trích ngay từ đầu.

• Nếu buổi nhậu có yếu tố công việc: tốt nhất đợi sau vài ly khi không khí đã thoải mái, rồi khởi động nhẹ nhàng. Một nghiên cứu cho thấy: ở Việt Nam, người tham gia nhậu giao dịch thường cảm thấy “mở lòng” hơn sau vài ly. 

Kỹ năng nâng ly và “nâng quan hệ” thủ tục không thể bỏ

Nâng ly trên bàn nhậu là nghi thức quan trọng, mang nhiều tầng ý nghĩa:

• Hãy đứng dậy khi nâng ly đặc biệt nếu bạn đại diện mời hoặc là nhân vật chính bàn nhậu.

• Nhìn vào mắt người được kính, nâng ly với cả hai tay hoặc tay phải chống tay trái hỗ trợ (nếu trang trọng). 

• Nói lời ngắn gọn, tạo cảm giác kết nối: “Một chén vì thành công của chúng ta!”, “Một chén vì sức khỏe anh/chị/em!”,…

• Uống xong, đặt ly nhẹ nhàng tránh tiếng “clink” quá ồn, tránh cười nói quá lớn ngay sau khi uống. Hãy giữ mức độ vừa phải, lịch sự.

Kỹ năng xử lý “vùng nhạy cảm” khi rượu lên men lời nói cũng có thể lên men

Đây là nơi nhiều người “mất điểm” trên bàn nhậu:

• Không “quá say”: Khi bạn mất kiểm soát nói năng lố bịch, giỡn quá đà, tình trạng mất mặt có thể xảy ra. Một nghiên cứu chỉ ra: người Việt đánh giá cao người biết uống nhưng biết dừng đúng lúc. 

• Tránh ép người khác uống: Văn hóa tôn trọng cá nhân: nếu người kia uống chậm hoặc không uống  đừng ép hoặc gây áp lực. Việc này có thể phản tác dụng.

• Tránh chủ đề gây mất mặt: khi người lớn tuổi/chức quyền ở bàn, đừng nói chế giễu họ, đừng bàn sâu vấn đề công việc nội bộ hay tài chính nhạy cảm.

• Nếu có say nhẹ: nên xin phép rút lui sớm hoặc thay đổi không khí – chứ không nên lấn sân bàn tới khu karaoke hay “phá game”.

 Kỹ năng kết thúc dấu ấn cuối cùng quan trọng không kém mở đầu

Cuối buổi nhậu là lúc người đối diện nhớ bạn hoặc… quên bạn. Hãy làm cho dấu ấn là tích cực:

• Khi gần kết thúc, đứng lại, nói lời cảm ơn người mời, người chủ bàn: “Cảm ơn anh/chị đã mời, em rất vui và mong có dịp tiếp tục trao đổi.”

• Đề nghị “chúng ta hẹn lần sau” nếu thấy cần: “Nếu anh/chị thuận tiện, lần tới em mời, anh/chị sao ạ?”  ghi dấu ấn người chủ động.

• Không đứng dậy rời bàn quá đột ngột, không quên thu dọn đồ đạc cá nhân, không để lại hình ảnh uống say, lơ đãng.

• Nếu có thể, gửi tin nhắn cảm ơn sau buổi nhậu  “Cảm ơn buổi tối hôm nay ạ. Chúc anh/chị ngủ ngon, ngày mai thuận lợi”  tạo ấn tượng chuyên nghiệp.

4. Bí quyết xây dựng mối quan hệ bền vững qua bàn nhậu

Gắn bàn nhậu với mục tiêu chiến lược

Không chỉ là “uống cho vui”, bạn nên định hình trước: mục đích buổi nhậu là gì?

• Gặp gỡ đối tác mới hoặc mở rộng mạng lưới

• Thắt chặt mối quan hệ với khách hàng hiện tại

• Xử lý khúc mắc nhẹ nhàng trước khi vào họp chính thức

• Tri ân nhân sự/đối tác sau kết quả tốt

Hãy xác định mục tiêu này trước khi ngồi bàn. Khi bạn đặt mục tiêu rõ, hành động của bạn sẽ tự nhiên hơn: chọn địa điểm, chọn thời điểm, chọn lời chúc, chọn chủ đề phù hợp.

Tạo “chất riêng” cho bản thân trên bàn

Bạn không cần phải trở thành “tay nhậu giỏi”  nhưng nên là người có phong thái, biết điều. Những yếu tố tạo nên chất riêng:

• Luôn đúng giờ, đến sớm hơn một chút để ổn định chỗ ngồi, chọn nước uống đầu tiên.

• Trang phục phù hợp dù là bàn nhậu nhưng bạn vẫn đang trong môi trường công việc. Ăn mặc lịch sự, gọn gàng.

• Biết “đọc bàn” quan sát ai đứng đầu bàn, ai giữ vai trò chủ động, ai ít nói và bạn điều chỉnh hành vi cho phù hợp.

• Có câu chuyện cá nhân để chia sẻ nhẹ nhàng như chuyến đi, sở thích, dự án nhỏ thành công giúp người đối diện nhớ bạn.

• Đừng làm chê người khác: khi có uống thì uống vừa phải, biểu cảm điềm tĩnh, tránh nói quá lớn hoặc hành động rườm rà.

Kết nối sau bàn nhậu xây dựng “đường dài”

Một buổi nhậu tốt chỉ là bắt đầu; quan trọng là bạn nối tiếp hành động:

• Kết bạn trên mạng xã hội/LinkedIn ngay sau buổi gặp.

• Gửi email hoặc tin nhắn cảm ơn, nhắc lại nội dung cuộc trò chuyện để người ta biết bạn nhớ.

• Nhắc lại khi có dịp: “Sếp nói về dự án X, nếu cần em hỗ trợ kết nối…” bạn chủ động giúp thì bạn sẽ được nhớ đến.

• Lên kế hoạch gặp lại: có thể là cà phê nhẹ, đi tham quan, hoặc mời họ đến văn phòng bạn. Việc này giúp mối quan hệ “đi xa” hơn.

Chú ý đặc thù trong kinh doanh Việt Nam

• Uống rượu/bia trong bữa gặp khách hàng là bình thường và được chấp nhận  nhưng không ép buộc.

• Việc suy nghĩ như “chén đầu là lễ, chén thứ hai là bắt đầu làm việc” tồn tại trong nhiều trường hợp.

• Tuy nhiên, bạn cũng cần giữ chuẩn mực: say xỉn, cười nói mất kiểm soát sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh cá nhân và công ty.

5. Các tình huống thử thách & cách xử lý thông minh

Khi bạn được mời nhưng không quen nhiều người

Cách xử lý: đến sớm hơn một chút, chọn chỗ ngồi gần người chủ bàn hoặc người quản lý. Chuẩn bị vài câu mở đầu: “Em được anh/chị … giới thiệu và rất mong được trò chuyện thêm về…”
Nếu thấy không khí chưa mở: bạn có thể hỏi nhẹ: “Anh/chị thường đến quán này? Có món nào anh/chị hay gọi không ạ?” giúp đẩy câu chuyện.

Khi bạn là người mời, nhưng người khác đang…).

Chuẩn bị sẵn: đặt bàn, chọn món phù hợp, kiềm chế việc mời quá nhiều rượu ngay đầu.
Hãy nói lời mở đầu thân thiện, khen đối tác, chúc mừng dự án hoặc kết quả tốt.

Khi bạn gặp người có thói quen uống mạnh

Hãy giữ lạnh tâm lý: bạn uống vừa phải, nếu cần chuyển sang nước ngọt hoặc nước khoáng.
Nếu người khác uống quá nhiều: bạn có thể góp ý nhẹ nhàng: “Anh/chị uống chậm chút nhé, em phụ lấy món ăn nhé” vừa quan tâm, vừa lịch sự.
Hãy chuẩn bị phương án: nhờ đồng nghiệp hộ tống, xếp xe hoặc taxi tránh xảy ra tình huống mất kiểm soát.

 Khi cuộc nói chuyện lạc sang chủ đề chuyên môn nhạy cảm

Hãy nhẹ nhàng điều hướng lại: “Anh/chị nói đúng, chủ đề đó hơi sâu rồi, để em tìm tài liệu rồi mình bàn tiếp sau nhé.”
Đừng tranh luận gay gắt trên bàn nhậu tốt nhất là giữ không khí thoải mái. Vấn đề công việc quan trọng sẽ xử lý sau trong phòng họp.

6. 10 mẹo nhỏ vàng cho nghệ thuật giao tiếp trên bàn nhậu

1. Mang theo danh thiếp hoặc thông tin liên lạc nhưng đợi lúc phù hợp mới trao.

2. Uống vừa phải mỗi lần nâng ly, uống nửa ly nếu cần duy trì tỉnh táo.

3. Ghi lại tên người bạn mới gặp, ấn tượng chính, để gửi thư cảm ơn cá nhân sau buổi.

4. Biết “xin phép” rút lui khi cần như: “Em xin phép ra ngoài gọi điện một lát, anh/chị nhé.”

5. Chăm chú người lớn tuổi hoặc chức quyền cảm nhận điều họ nói và gật đầu đồng cảm.

6. Chú ý ngôn ngữ cơ thể: vai thẳng, mắt nhìn, nụ cười thật, dùng tay chỉ nhẹ nhàng.

7. Ăn chậm, chia sẻ món, cùng nâng ly hành động chia sẻ góp phần xây dựng cảm giác “đồng hành”.

8. Hãy có một chút hài hước nhẹ nhưng tránh đùa thị phi, đùa tình dục, đùa chính trị.

9. Kết thúc mạnh mẽ: đề nghị “chúng ta sẽ có dịp gặp lại” hoặc “em rất mong được hợp tác lâu dài”.

10. Gửi lời cảm ơn nhanh chóng sau buổi qua tin nhắn hoặc email, tạo ấn tượng chuyên nghiệp.

7. Kết luận

Nghệ thuật giao tiếp trên bàn nhậu không phải là “uống thật nhiều, nói thật nhiều” mà là uống khéo, nói khéo, xây dựng khéo. Khi bạn ngồi xuống bàn cùng đối tác, bạn đang tham gia vào một ma trận giao tiếp tinh tế: từ cách nâng ly, chọn chỗ ngồi, chủ đề mở đầu, cách lắng nghe, nói lời chúc đến cách kết thúc. Nếu bạn làm đúng  thì mỗi buổi nhậu sẽ trở thành cú hích cho mối quan hệ, cho hợp tác và tin cậy.

“Một chén vì gặp gỡ hôm nay, một lời vì hợp tác ngày mai.”

Và việc bạn xuất hiện, cư xử và kết thúc thế nào sẽ là dấu ấn dài hạn cho người đối diện. Khi bạn áp dụng bài viết này, tin tôi đi: bạn sẽ thấy mỗi buổi nhậu không chỉ là giải trí, mà là một cơ hội chiến lược.

Nguồn: kinhnghiem.vn