7 cách nhận diện giấy tờ giả mạo nhanh và chính xác nhất hiện nay, áp dụng cho nhiều loại giấy tờ phổ biến như CCCD, sổ đỏ, bằng cấp, giấy tờ ngân hàng, giấy phép lái xe, giấy xác nhận hành chính…7 cách sau đây sẽ giúp các bạn có thể áp dụng và nhận diện những giấy tờ giả mạo ngay lập tức.
1. Vì sao cần biết cách nhận diện giấy tờ giả mạo?
Hiện nay, giấy tờ giả mạo xuất hiện ngày càng nhiều và có mức độ tinh vi hơn trước. Chỉ cần một giấy tờ bị làm giả lọt vào quy trình xử lý, doanh nghiệp có thể gánh chịu hậu quả lớn về tài chính, pháp lý và uy tín. Điều đáng lo là nhiều người nghĩ rằng giấy tờ giả rất dễ phát hiện, nhưng thực tế không đơn giản như thế. Không ít trường hợp nhân viên văn phòng, kế toán, hành chính hoặc nhân sự bị “qua mặt” chỉ vì chủ quan.
Giấy tờ giả có thể xuất hiện trong tuyển dụng, vay vốn, giao dịch bất động sản, ký hợp đồng, xác minh nhân thân, hoặc thậm chí trong hồ sơ nội bộ. Trời ơi, chỉ một chút mất cảnh giác thôi là đã có thể mắc sai lầm nghiêm trọng. Vì lý do đó, việc nắm vững phương pháp nhận diện giấy tờ thật – giả không chỉ là kỹ năng chuyên môn mà còn là biện pháp bảo vệ chính mình.
7 cách nhận diện giấy tờ giả mạo nhanh và chính xác nhất
2.1. Kiểm tra bố cục, thông tin và hình thức tổng thể
Quan sát cấu trúc bố cục chung
Giấy tờ thật luôn tuân thủ quy chuẩn về căn lề, khoảng cách dòng, vị trí logo, kích thước chữ và hình nền. Khi bố cục không đồng đều, lề lệch, chữ không đều nhau hoặc font không thống nhất, đó là dấu hiệu rất đáng nghi. Thiệt tình, đôi khi chỉ cần nhìn thoáng qua cũng thấy bất thường. Đặc biệt, nhiều loại giấy tờ giả in bố cục lệch nhẹ nhưng vẫn đủ gây chú ý cho người tinh ý.
Kiểm tra lỗi chính tả và kiểu viết
Giấy tờ hợp pháp gần như không bao giờ mắc lỗi chính tả. Nếu bạn phát hiện sai chữ, thiếu dấu, viết hoa không đúng quy tắc hoặc câu văn lủng củng, khả năng giả mạo rất cao. Kẻ làm giả thường không nắm rõ chuẩn ngôn ngữ nhà nước sử dụng, dẫn đến nhiều sai sót không đáng có. Đây là bước kiểm tra cực kỳ đơn giản nhưng lại hiệu quả bất ngờ.
Đối chiếu thông tin giữa các dòng
Các loại giấy tờ thật có thông tin ăn khớp logic với nhau. Ví dụ: ngày sinh phải phù hợp với số định danh; địa chỉ thường trú phải đồng bộ với khu vực cấp; mã số phải trùng với định dạng chuẩn. Nếu thấy thông tin “nghe nó sai sai”, hãy lập tức đặt dấu hỏi và chuyển sang bước kiểm tra sâu hơn.
2.2. Kiểm tra chất liệu giấy và độ sắc nét của bản in
Cảm nhận chất liệu giấy
Giấy tờ thật được in bằng loại giấy bảo mật, có độ cứng, độ nhám và trọng lượng tiêu chuẩn. Khi sờ vào giấy giả, cảm giác tay thường quá trơn, quá mềm hoặc quá mỏng. Ôi trời, nhiều loại giấy giả nhìn rất giống nhưng chỉ cần chạm vào là lộ ngay. Đây là cách kiểm tra bằng cảm giác nhưng lại cho ra kết quả khá chính xác.
Quan sát độ nét của chữ và hình
Công nghệ in bảo mật tạo ra nét chữ cực sắc, không nứt, không nhòe và không lem. Giấy tờ giả thường dùng máy in thông thường nên chữ bị răng cưa, vỡ nét khi phóng lớn hoặc quan sát gần. Hình in nền bảo mật của giấy tờ thật rất mịn, còn giấy tờ giả thì thường có hiện tượng loang mực hoặc nhiễu màu. Đây là dấu hiệu rõ ràng giúp phân biệt thật – giả trong vài giây.
Soi dưới ánh sáng mạnh
Khi đưa giấy tờ thật ra ánh sáng, bạn sẽ thấy độ trong, độ bắt sáng và cả chi tiết nhỏ hiển thị rõ ràng. Ngược lại, giấy giả thường bị tối, bị đục hoặc phản quang thiếu tự nhiên. Đúng là, công nghệ làm giả dù tinh vi vẫn khó tái tạo toàn bộ tính chất quang học của giấy thật.
2.3. Kiểm tra các yếu tố bảo mật: họa tiết vi mô, chỉ bảo an và hình in UV
Họa tiết microtext (văn bản siêu nhỏ)
Microtext là những dòng chữ nhỏ đến mức mắt thường gần như không thấy rõ. Bạn phải dùng kính lúp mới đọc được. Trên giấy tờ thật, các microtext sắc nét và rõ ràng. Trên giấy giả, microtext thường in mờ, thiếu chi tiết hoặc bị biến dạng. “Nghe thôi đã thấy rối ghê”, nhưng thật ra kiểm tra microtext lại rất dễ.
Chỉ bảo an (security thread)
Chỉ bảo an xuất hiện trong sổ đỏ, tiền Việt Nam và một số giấy tờ đặc biệt. Đây là sợi chìm chạy xuyên suốt, chỉ xuất hiện khi soi dưới ánh sáng. Kẻ làm giả hiếm khi tạo được hiệu ứng này, hoặc chỉ dán sợi lên giấy một cách thô sơ. Nếu thấy chỉ bảo an nổi lên hoặc bóc tách được thì chắc chắn là giả.
Họa tiết phản quang UV
Khi dùng đèn tia UV soi vào giấy tờ thật, các hình chìm, ký hiệu bảo mật hoặc mã số sẽ phát sáng theo vị trí cố định. Giấy giả thường không có lớp phản quang hoặc phát sáng sai vị trí. Đây là một trong những cách kiểm tra có độ chính xác gần như tuyệt đối.
Họa tiết chống photocopy/scan
Nhiều loại giấy tờ thật có hoa văn chống sao chép. Khi scan hoặc photocopy sẽ xuất hiện chữ “VOID” hoặc các vòng xoáy mờ. Giấy giả thường không có lớp bảo mật này. Đây là kỹ thuật thường gặp ở giấy tờ ngân hàng, chứng chỉ, biên lai và hợp đồng.
2.4. Kiểm tra ảnh chân dung và dấu hiệu chỉnh sửa
Kiểm tra viền ảnh và độ liền mạch
Ảnh trong giấy tờ thật được in liền vào nền giấy, không để lại viền mờ hoặc ranh giới. Nhìn sát vào viền, nếu thấy đường trắng, đường đen hoặc loang màu thì có khả năng ảnh được dán hoặc chèn Photoshop. Trời ơi, đây là lỗi làm giả mà ai nhiều kinh nghiệm nhìn là biết ngay.
Quan sát ánh sáng trên gương mặt
Nếu khuôn mặt bị lệch ánh sáng, bóng đổ kỳ lạ hoặc ánh sáng không khớp với nền, đó là dấu hiệu cắt ghép. Ảnh giả thường thiếu tự nhiên, màu sắc không đều hoặc có độ tương phản quá mạnh. Đây là phương pháp rất hay dùng tại ngân hàng và cơ quan hành chính.
Kiểm tra độ nét và pixel
Phóng lớn ảnh lên, bạn có thể thấy khu vực ghép có pixel khác biệt. Một số chỗ bị vỡ hạt, bị nứt màu hoặc ghép sai tông da. Giấy tờ thật không bao giờ gặp tình trạng này.
Đối chiếu với ảnh thật bên ngoài
Nếu có thể, hãy yêu cầu đối chiếu trực tiếp với ảnh trên CCCD gốc, hồ sơ nhân sự hoặc dữ liệu nội bộ. Việc so sánh giúp phát hiện sự chênh lệch rất rõ ràng.
2.5. Quét mã QR, kiểm tra mã số và đối chiếu cơ sở dữ liệu
Quét mã QR trên giấy tờ
Nhiều giấy tờ hiện nay có mã QR: CCCD, GPLX, đăng ký xe, bằng tốt nghiệp… Mã QR thật sẽ dẫn đến dữ liệu trùng khớp với thông tin trên giấy. Khi quét mã giả, bạn thường gặp lỗi hoặc dẫn đến trang không liên quan. Ô hay, chỉ quét 1 giây là biết ngay.
Kiểm tra mã số theo quy chuẩn
Mỗi loại giấy tờ có định dạng mã số riêng. Ví dụ:
-
CCCD có 12 số theo cấu trúc mã tỉnh – mã giới tính – năm sinh
-
Sổ đỏ có ký hiệu theo mã quận/huyện
-
Bằng đại học có số hiệu riêng của trường cấp
Nếu mã số không theo định dạng chuẩn, đó là dấu hiệu nghi vấn.
Tra cứu trực tiếp trên cổng thông tin chính thức
Cơ quan nhà nước, trường đại học, sở ngành đều có hệ thống xác minh. Chỉ cần nhập mã số, bạn sẽ biết giấy tờ có tồn tại hay không. Đây là cách kiểm tra cực kỳ chính xác, đặc biệt quan trọng với bằng cấp và giấy tờ đất.
2.6. Kiểm tra chữ ký, con dấu và dấu hiệu scan
Quan sát nét bút trong chữ ký
Chữ ký thật có độ đậm nhạt tự nhiên do lực tay tạo ra. Chữ ký giả hoặc chữ ký scan không có độ hằn và thường đều nét bất thường. Nếu phóng lớn chữ ký mà thấy pixel hoặc hạt in, chắc chắn chữ ký bị scan. Ôi chao, đây là lỗi làm giả phổ biến nhất.
Kiểm tra con dấu bị làm giả
Con dấu thật có độ thấm, độ loang và độ lệch tự nhiên do đóng trực tiếp. Dấu giả thường tròn đều, màu đồng nhất và quá hoàn hảo. Nếu hai văn bản có dấu giống nhau 100%, đó là dấu scan. Kẻ làm giả thường lấy ảnh dấu thật rồi chèn vào giấy, nhưng khi phóng lớn sẽ thấy viền pixel.
Kiểm tra vị trí và độ lệch của dấu
Dấu thật đôi khi lệch nhẹ, không quá chuẩn xác. Dấu giả thường đặt đúng vị trí một cách đáng ngờ. Đây là dấu hiệu nhận diện rất hiệu quả.
2.7. Sử dụng công nghệ và phần mềm hỗ trợ
Phần mềm kiểm tra ảnh chỉnh sửa
Các công cụ phân tích ảnh có thể nhận ra vùng bị cắt ghép, vùng chỉnh màu, hoặc khu vực bị tác động Photoshop. Đây là công cụ được nhiều doanh nghiệp và ngân hàng sử dụng.
Công cụ tra cứu văn bằng
Bộ Giáo dục và các trường đại học hiện có hệ thống tra cứu bằng trực tuyến. Khi nhập số hiệu, nếu kết quả trả về “không tồn tại”, khả năng bằng giả là rất cao.
Công nghệ AI nhận diện giả mạo
AI có thể nhận diện:
-
Hoa văn bảo mật
-
Microtext
-
Chỉ bảo an
-
Sự biến đổi pixel
-
Mực in bất thường
Độ chính xác hiện nay có thể đạt hơn 90%.
Máy chuyên dụng soi giấy tờ
Một số đơn vị sử dụng máy soi đa phổ để kiểm tra giấy. Máy có thể thấy rõ lớp mực, hình chìm, lớp nền giấy và các chi tiết bảo mật mà mắt thường không thể quan sát.
3. Các loại giấy tờ dễ bị làm giả nhất hiện nay
CCCD/CMND
Đây là loại bị làm giả nhiều nhất để thực hiện hành vi tài chính, tín dụng hoặc tạo danh tính giả. Hình thức giả ngày càng tinh vi, khiến nhiều người “nghe mà choáng”.
Sổ đỏ – Giấy tờ nhà đất
Giả sổ đỏ gây thiệt hại lên đến hàng tỷ đồng. Loại giấy này thường bị làm giả trong giao dịch mua bán nhà đất hoặc vay tiền.
Bằng cấp và chứng chỉ
Nhu cầu xin việc lớn khiến thị trường bằng giả nở rộ. Bằng cấp từ THPT đến đại học đều có thể bị làm giả.
Giấy phép lái xe
GPLX giả dùng để tránh phạt hoặc xin việc làm lái xe.
Giấy tờ ngân hàng
Bao gồm sao kê, xác nhận thu nhập, giấy bảo lãnh, giấy xác nhận số dư.
4. Quy trình chuẩn để kiểm tra giấy tờ nghi giả trong doanh nghiệp
Bước 1: Kiểm tra trực quan
Quan sát bố cục, nội dung, lỗi chính tả, ký hiệu.
Bước 2: Kiểm tra chất liệu và hình in
Sờ giấy, soi dưới ánh sáng, kiểm tra độ nét.
Bước 3: Quét mã QR, kiểm tra mã số
So sánh với cơ sở dữ liệu.
Bước 4: Yêu cầu cung cấp bản gốc hoặc thông tin bổ sung
Đối chiếu với CMND gốc, chứng thực hoặc hồ sơ liên quan.
Bước 5: Xác minh với cơ quan chức năng
Nếu nghi ngờ, hãy xác minh trực tiếp để đảm bảo 100% tính hợp pháp.
5. Kết luận
Nhận diện giấy tờ giả là kỹ năng thiết thực và vô cùng quan trọng đối với mọi nhân viên văn phòng, đặc biệt là nhân sự, hành chính, kế toán và tài chính. Chỉ cần áp dụng đúng 7 phương pháp trên, bạn đã giảm đến 90% khả năng bị đánh lừa bởi giấy tờ giả.
Nguồn: kinhnghiem.vn
